Democratische waarden, doe het!

Omschrijving

Nu onze democratische systemen steeds meer wankelen, houden voorvechters van de democratie hun adem gespannen in. Voor onze ogen speelt zich een heus spel Mikado af, waarbij demagogen en tech-miljardairs deze staatsvorm ongegeneerd stokje voor stokje uit elkaar trekken. Hoe lang kan dit nog doorgaan voordat het cruciale bouwwerk van vrijheid en (indirecte) medezeggenschap uit elkaar valt? Waar je tien jaar geleden als gemiddelde burger nog voor lief kon nemen dat er een democratisch Westen bestond, zien we nu steeds scherper in dat er niets vanzelfsprekends is aan een volksvertegenwoordiging met grondwet. Valt er voor dit sinistere spel nog een stokje te steken? Of anders gevraagd: hoe kunnen we democratische waarden versterken in het licht van de zichtbare ondermijning ervan?

De vele kloven zijn een heerlijk verdienmodel
Voordat we antwoord geven op bovenstaande cruciale vraag, zijn we onze lezers een disclaimer verschuldigd: we willen graag een goed onderbouwd essay schrijven, vol betrouwbare wetenschappelijke informatie, maar we kwamen meteen al de drempel tegen dat we als twee afgestudeerde burgers met een onder modaal inkomen slechts beperkte toegang hebben tot wetenschappelijke informatie. Paywalls, hoge aankoopprijzen en beperkte toegang tot platforms waar wetenschappelijke informatie wordt gepubliceerd, werpen drempels naar goede kennis op. Met een grimas verzuchtten we dat we hier al stuiten op één van de (vele) redenen dat de democratie onder druk staat. De toegang tot betrouwbare en juiste informatie, oftewel feiten, is ongelijk verdeeld en kent voor rijken of wetenschappers een veel lagere drempel dan voor arme(re) mensen of praktisch opgeleiden. Hier is niets nieuws onder de zon, dit weten we al jaren. Naast toegang tot betrouwbare informatie, is er wel meer ongelijk verdeeld hetgeen noodzakelijk is voor het onderhoud en de versterking van democratische waarden. 
Neem de toegang tot goed onderwijs en woonruimte. Ongelijkheid groeit in het neoliberale Westen op vele vlakken al meer dan een decennium 1. Deze groeiende kloven tussen arm en rijk, is voor beter gestelden echter vaak een vlek die men pas gaat zien als er stront aan de knikker is. De culturele elite heeft de ‘feitenkloof ’ niet op kúnnen, of misschien niet altijd hard genoeg wíllen lossen, net zoals er veel andere vormen van ongelijkheid niet echt aangepakt zijn. En toen zagen de economische, politie ke en technologische elite, waaronder sociale media bazen en volksmenners er een lucratief verdienmodel in. Zij kunnen in macht en geld profiteren van zwakke delen van een maatschappelijk organisme, in dit geval het democratisch systeem. Dit kunnen zij op grote schaal doen, door de talloze kleinere en grotere politieke keuzes die in de onderstroom gemaakt zijn de afgelopen decennia, waardoor de kloof tussen sociaal-economische klassen ook weer verder is vergroot.