De wildheid van de onderbuik

De wildheid van de onderbuik

Productgroep Humanistiek 2012-49
Heleen Rippen | 2012
3,90
Gratis voor abonnees.

Omschrijving

In 2009 plukte ik in een café deze kaart uit een gratis kaartenmolen.
De ansichtkaart werd gratis verspreid door de Maag Lever Darm Stichting in samenwerking met een farmaceutische fabrikant. We zien een strak onderstel met de tekst: Volg jij je onder-buikgevoel? Achterop de kaart is vermeld dat, na borstkanker, darmkanker de meest voorkomende vorm van kanker in Nederland is. Je moet wel een morbide geest hebben om zo'n prent voor een vriend of familielid op de bus te gooien. Fijn ook om zo'n kaart te ontvangen, trouwens! De Maag Lever Darm Stichting heeft een website, www.darmkanker.info, die meer vertelt over darmkanker. Daar kun je lezen dat ruim negentig procent van de mensen die dat krijgen, ouder is dan vijftig jaar. Helaas zien buiken van vijftigplussers er wel wat anders uit dan dit strakke pannetje! Maar allez, het oog wil ook wat. Het is natuurlijk goed dat zo'n stichting bestaat, voor de broodnodige informatie.
Maar nu de hoofdvraag: 'Moet je je onderbuik-gevoel volgen? Een vraag die niet eenvoudig te beantwoorden is. Dat komt door de ambivalente gevoelens die het woord onderbuik oproept. Want de onderbuik is vanouds zowel de zetel van de lusten als ook die van de vertering. Lusten, verteren, (ont)lasten en dat allemaal in en door die onderbuik. De lusten moet ik in deze column helaas buiten beschouwing laten. Over de onderbuik en vertering is recentelijk veel ontdekt. DNA-onderzoek heeft uitgewezen dat onze darmflora veel meer invloed heeft op onze gezondheid en het ontstaan van ziekten dan eerder werd aangenomen. De darmen worden nu zelfs, na ons DNA, het 'tweede genoom' genoemd. Ieder individu blijkt een unieke, hoogstpersoonlijke gemeenschap van miljarden darmbacteriën met zich mee te dragen. Door wetenschappers wordt momenteel naarstig gezocht naar patronen in menselijke darmflora's. Er wordt al gesproken over 'bandbreedten van gezondheid'; een zeer afwijkende darmflora zou verband houden met een hele waslijst van aandoeningen (medische bijlage NRC, 10-11 december 2011). Terug naar de site van de Maag Lever Darm Stichting. Deze noemt rood vlees als kansverhogende risicofactor voor darmkanker. Met rood vlees wordt, om precies te zijn, rundvlees, varkensvlees, lamsvlees en geitenvlees bedoeld. Een jaar of drie geleden las ik in het NRC hierover al een minibericht dat zo luidde: 'Het eten van vleeswaren als worst, ham en gehakt verhoogt de kans op darmkanker. Op grond van duizenden onderzoeken heeft een groep internationale deskundigen in een project van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds voor dat verband "overtuigend bewijs" gevonden.' Dat was het, punt. Bron: het ANP. Het kolommetje, niet meer dan vijftig woorden, herinner ik me, trof mij toen als donderslag bij heldere hemel. Nondeju! Worst, ham en gehakt, uitgerekend de vleessoorten die ik het meest eet en serveer, waren dus uiterst verdacht? Ik dacht mijn man, kroost en gasten altijd verantwoord eten te hebben voorgeschoteld. Blijk ik hen ineens te hebben blootgesteld aan gevaarlijke kost met mogelijk dodelijke afloop! Het maakte me erg ongerust. Hoeveel vlees moet je hoelang gegeten hebben voordat kanker toeslaat? Is het dan ook zo, dat in landen als Zuid-Afrika, Duitsland en de VS, waar men wel weg weet met braai, grote hompen vlees en hamburgers, substantieel meer darmkanker voorkomt? Mistroostig dacht ik aan toekomstige maaltijden. Worstloos verder leven met kale boerenkool? Nooit meer spaghetti bolognese? Welke worsten vleessoorten bedoelden deze kankerspecialisten precies? Ossenworst, rosbief of pekelvlees? Ik zag al campagnes van het Ministerie van Volksgezondheid opdoemen met leuzen als 'Wie is toch die man die zondag het vlees snijdt? Met daarachter het antwoord: 'Je vader, een serial killer'. Of billboards met de kreet 'Vlees mevrouw, u weet wel waarom niet!'. In supermarkten zag ik schalen voorverpakt vlees liggen, voorzien van witte stickers met rouwrand, vergezeld van slagzinnen als 'Gehakt is dodelijk' of 'Worst kan uw leven en dat van uw naasten ernstige schade toebrengen'. Daarop volgt dan de instelling van de 'vleesvrije horeca' met een beeldmerk van een doorgestreepte rookworst. Het werd in mijn hoofd steeds minder feestelijk.